Opvangen, zuiveren en hergebruik van urban water

Het centrum van de Nederlandse gemeente Raalte kreeg een herontwerp. De Grote Markt en De Plas werden opnieuw aangelegd, met een focus op een groenere en sfeervollere uitstraling. Samen met ACO werd ook het waterbeheer van de pleinen aangepakt, waardoor Raalte op een duurzame en slimme manier aan (regen)waterbeheer doet.

Projectinfo

Project: Slimme afwatering op de Grote Markt & Plas

Locatie: Raalte, Nederland

Ontwerp: IAA Architecten

Betrokken partner: ACO

In het stadscentrum van Raalte, een gemeente in Nederlandse provincie Overijssel, zorgde stedenbouwkundige Chiel Lansink van IAA Architecten voor een vernieuwd marktplein. In samenspraak met de inwoners van Raalte, kwam er op het centrale plein meer groen en een aantrekkelijker ontwerp met bankjes. Daarnaast was de aanwezigheid van genoeg verharding essentieel voor de inwoners van Raalte, die veel waarde hechten aan tradities en jaarlijkse festiviteiten. Door de aanwezigheid van een ondergrondse parking onder de Grote Markt, moest er gekozen worden voor een mix van plantenbakken en groene percelen, verspreid over twee pleinen.

IAA Architecten werkte samen met ACO voor het slimme waterbeheersysteem op de pleinen. Samen ontworpen ze een uniek rooster met een gepersonaliseerde tekening: een korenaar als symbool voor de gemeente Raalte. Het rooster met de korenaar loopt als een centrale lijn doorheen het plein en benadrukt het belang van water in de openbare ruimte. De cortenstalen lijngoot zorgt ook voor een speelse afbakening van verschillende ruimtes op de pleinen.

ACO zorgde in Raalte voor slim waterbeheer volgens hun duurzame WaterCycle: Collect – Clean – Hold – Reuse. Allereerst wordt het hemelwater hoog opgevangen, waarna het gezuiverd wordt. Dit is een onmisbaar onderdeel van duurzaam waterbeheer.

Dat zegt ook professor Diederik Rousseau van de UGent Campus Kortrijk, expert in waterzuivering. “Regenwater kan schoon lijken, maar is altijd vervuild.” Water dat op een verharde oppervlakte valt, wordt vervuild door verschillende zaken, zoals zware metalen door rem- en bandenslijtage, koolwaterstoffen en neergeslagen uitlaatgassen, maar ook etensresten, sigarettenpeuken, plastics en fecaliën zorgen voor vervuild ‘urban water’. Zelfs voor het water de grond raakt, is het al vervuild door de aanwezigheid van bepaalde gassen in de lucht. Door het regenwater te zuiveren, kunnen deze stoffen niet in het groen of in de bodem terechtkomen.

In de groene percelen zijn slimme sensoren aanwezig. Deze sensoren zorgen ervoor dat de aanwezige planten tijdig water krijgen in droge periodes. Wanneer de bodem een bepaald droogteniveau bereikt en er de komende 24 uur geen regenbui voorspeld is, wordt hemelwater gebruikt om de planten automatisch water te bewateren. Om dit op een ecologische en duurzame manier te doen, moet het water eerst gezuiverd worden. Wanneer het groen uitsluitend gevoed zou worden met vervuild regenwater, kunnen bomen minder goed groeien of zelfs sterven.

Het slimme waterbeheersysteem van ACO vangt het regenwater op en zuivert het voor hergebruik of infiltratie in de bodem. Dit is niet alleen een waterbesparende en dus milieuvriendelijke oplossing, maar werkt ook kostenbesparend voor de gemeente. Hierdoor hoeft de gemeente niet 25 tot 30 keer per jaar water te geven aan de groene percelen. Dankzij een applicatie kan de gemeente ook zien hoeveel water er in de bufferbekken aanwezig is, informatie over het gebruik van het water, de uitgespaarde kosten en het verminderd CO₂-verbruik.

“Regelgeving over het zuiveren van water in stedelijk gebied is op dit moment nog beperkt. Voor regenwater dat afkomstig is van grotere bedrijventerreinen is dat er wel al, denk daarbij bijvoorbeeld aan terreinen waar schroot of ander afval opgeslagen ligt en waar heel wat vervuilende zaken uit kunnen stromen. Voor privéterreinen, straten en pleinen is er momenteel nog weinig aandacht. Regelgeving staat hierbij nog in kinderschoenen, met weinig concrete regels en wetgeving. Door de vergrote aandacht voor infiltratie en het herbruiken van regenwater, maar ook door de soms hoge aangetroffen concentraties van vervuilende stoffen in dit water, is dit een punt waar in de toekomst zeker aandacht aan moet besteed worden”, vertelt Diederik Rousseau.

Voor meer informatie contacteer:

• Chris Beeren
• Dries Aerts