Natuurinclusieve buitenomgevingen als ecologisch, sociaal en economisch opbrengstmodel

INSPIRATIE-EVENT:

• NATUUR ALS BOUWSTEEN VOOR DE TOEKOMST
  Ignace Schops - directeur - Regionaal Landschap Kempen en Maasland
• KLIMAATVERANDERING EN LANDSCHAP
  Luc Wallays - landschapsarchitect - OMGEVING
• NATUURINCLUSIEVE PROJECTONTWIKKELING
  Isabelle Verhaert - projectontwikkelaar - Revive

Er gaat steeds meer aandacht naar een groene en duurzame buitenruimte binnen de stedelijke context. Maar wat heeft een groene woon- werk- en leefomgeving te bieden, naast esthetisch en ecologisch voordeel? Met andere woorden: wat brengt een groene buitenruimte op? Daarnaast blijft de wereld veranderen, hoe gaan we daarmee om bij het ontwerpen van een buitenruimte? Vergroening van de stedelijke context wordt hierbij steeds belangrijker. We zoomen in op natuurinclusieve buitenruimtes samen met drie experten, die het onderwerp vanuit hun eigen expertise benaderen.

Herbekijk het inspiratie event

Bekijk de volledige opname van het inspiratie event

Downloads

• Download de presentatie:
  Natuur als bouwsteen voor de toekomst - Ignace Schops - 11 maart 2024
• Download de presentatie:
  Klimaatverandering en landschap - Luc Wallays - 11 maart 2024
• Download de presentate:
  Natuurinclusieve projectontwikkeling - Isabelle Verhaert - 11 maart 2024

Natuurinclusieve buitenruimtes als opbrengstmodel

 “We moeten ons voorbereiden op de toekomst”, Ignace Schops, directeur van Regionaal Landschap Kempen en Maasland drukt ons met de neus op de feiten. “De tijd om naar een groene leefomgeving te gaan dringt. Hoeveel soorten binnen de diversiteit mogen verloren gaan voor we beginnen zien dat de motor van de aarde niet zal blijven draaien?”. Volgens Ignace Schops moeten we de manier waarop we naar de natuur kijken en de waarde die we eraan hechten herbekijken. Schops kadert de natuur als bouwsteen van de toekomst waarbij we naar een regeneratieve economie zullen gaan. Een economie waar we meer teruggeven aan de natuur dan we verbruiken. Dit moet volgens Schops in de komende 10 jaar gebeuren. 50% van onze economie steunt op natuurlijke systemen, dit maakt klimaatsverandering één van de grootste dreigingen voor de economie in de toekomst.

We moeten de waarde van de natuur dus herdefiniëren en beginnen investeren in natuur.  “Elke geïnvesteerde euro brengt tien euro op voor de samenleving. Als we de verandering willen financieren, moeten we de financiering durven veranderen. Wij bepalen wat waardevol is en vertalen de natuur naar zijn socio-economische waarde, zo brengt het Nationaal Park Hoge Kempen elk jaar 191 miljoen euro op, met daarbovenop nog eens 5000 jobs en biedt het een thuis aan een heleboel soorten.” Investeren in de natuur brengt dus wel degelijk op.

De zeven design approaches van OMGEVING

Met zijn zeven design approaches stelt Luc Wallays, creatief directeur bij OMGEVING, de werking van zijn landschapsontwerpbureau voor.

Wallays opent zijn presentatie met het begrip natuur, het klimaat bijt terug, dus ontwerpt OMGEVING landschappen die meegaan met de natuurlijke weg die de natuur zou afleggen. De landschapsontwerpen van OMGEVING denken ook mee aan het klimaat, ze zijn klimaatrobuust en klimaatbestendig. “We plaatsen groen met een betekenis, denk daarbij bijvoorbeeld aan een klimaatbos of een helend stadsbos”. De identiteit van de omgeving krijgt in de ontwerpen een grote plaats, de context van elke omgeving wordt meegenomen in het ontwerp. Daarnaast gaan de ontwerpen tot in het kleinste detail en worden ze gemaakt in co-creatie met bewoners van de projecten. De densiteit van de projecten staat voor het nuttig ruimtegebruik, aangezien open ruimte steeds schaarser wordt. De laatste term is de nieuwe mobiliteit, koning auto krijgt niet langer de hoofdrol en openbaar vervoer, fietsers en voetgangers krijgen een belangrijke rol binnen de ontwerpen.

Duurzame projectontwikkeling

Isabelle Verhaert is projectleider bij Revive en werkt rond de projecten Minerve en Vynckier. Revive vormt brownfields om tot multi-inzetbare plekken waar verschillende functies zoals wonen, leven en werken met elkaar gemengd worden.

De buitenruimte van site Minerve in Edegem refereert naar de industriële geschiedenis, maar is ook natuurinclusief ontworpen, zo werken ze met wadi’s en zijn er schuil- en woonplekken voor insecten, vogels en vleermuizen. Ook het gekozen groen draagt bij aan de biodiversiteit op de site en trekt insecten aan. Het groenbeheer op de site gebeurt door de buurtbewoners, het is dus sociaal groen waar de bewoners elkaar ontmoeten, waar ze buurtfeesten geven en samen werken aan het onderhoud.

“De beste oplossingen zijn er die meerdere thema’s raken”, licht Isabelle Verhaert toe. “Zo hebben we plantenborders die zorgen voor de afvoer van het water, de plantenkeuze is interessant voor de biodiversiteit en voedsel voor dieren en het gebruikte materiaal is beton uit de afbraak en dus circulair. Daarboven zorgen ze voor de privacy van de bewoners op de gelijkvloers”.

Bij de Vynckiersite in Gent moest men op een heel andere manier omgaan met de duurzaamheid van het project. Hier was de optie om de bodem te ontharden te kostenintensief en milieuvervuilend, dus koos Revive ervoor om de vervuilde ondergrond niet te saneren en met groen in plantenbakken te werken. Elk project is dus anders, er is geen één duurzame oplossing die overal toegepast kan worden, het is telkens zoeken naar de meest duurzame optie.