Slimme verlichting voor buitenruimtes

Een goed verlichte buitenruimte is essentieel voor de veiligheid van de personen die er zich na zonsondergang begeven. Verlichting draagt ook bij aan het veiligheidsgevoel van de bewoners. Maar naast deze voordelen, brengt verlichting ook nadelen met zich mee, daarom is het belangrijk om met deze voor- en nadelen in het achterhoofd, slim om te gaan met buitenverlichting.

Betrokken partner: Axioma

De introductie van ledverlichting in 2005 bracht heel wat voordelen met zich mee voor het aanlichten van de buitenruimte. Zo werd door het lage energieverbruik, het verlichten van de buitenruimte goedkoper, verbreedde het aantal beschikbare kleurtemperaturen en een hogere kleurweergave leidde ertoe dat de zichtbaarheid en herkenbaarheid van personen en objecten ’s nachts beter werd.

Echter kunnen er bij foute keuzes ook nadelen aan ledverlichting verbonden zijn. Mensen laten het licht vaker onnodig branden daar ze ervan uitgaan dat een ledarmatuur toch niet veel energie verbruikt. Bij de keuze van een koudere kleurtemperatuur van de led, stijgt de hoeveelheid blauw in het spectrum van het licht waardoor dit een negatieve impact kan hebben op de lokale fauna en flora. Een laatste nadeel is lichtpollutie. Er is vaak te veel licht op de verkeerde plaats en vaak in een te hoge intensiteit. Horizontale lichtpollutie kan bijv. veroorzaakt worden door ledarmaturen die zonder of met een slechte optiek zijn uitgerust waardoor te veel licht naar boven gestraald wordt. Ook verticale lichtpollutie kan ervoor zorgen dat we de donkere sterrenhemel nauwelijks nog kunnen zien. Onder verticale lichtpollutie kan men bijv. de lichtpollutie verstaan die veroorzaakt wordt door reclamepanelen in stadscentra of verlichting in hoge kantoorgebouwen die ‘s avonds en ’s nachts blijft branden.

 “Als we kijken naar de evolutie van professionele buitenverlichting, dan bevinden we ons op een kantelpunt”, zegt Jeroen Compernolle van Axioma.

Technologie laat ons immers meer dan ooit toe om op een slimme manier met verlichting om te springen en de nadelen van led weg te werken of de negatieve impact ervan alvast sterk te verminderen. Zo kan door middel van lichtsturing de intensiteit van het licht verminderd worden. Via een astronomische klok kan men het licht enkel laten branden wanneer het effectief noodzakelijk is. Door bijv. met een combinatie van twee kleurtemperaturen te werken in één armatuur (een warme lichtkleur 2200-2700 Kelvin en een koelere lichtkleur bijv. 4000K) kan men de warme kleurtemperatuur inschakelen om een zo laag mogelijke negatieve impact te hebben op de lokale fauna en flora.  De koudere kleurtemperatuur kan ingeschakeld worden op momenten dat de zichtbaarheid en veiligheid van de omgeving prioritair is. De huidige technologie laat ons dan ook toe om vanop afstand en draadloos de verlichting aan te sturen.

Axioma houdt bij het opmaken van een lichtplan dan ook rekening met deze elementen die tevens de speerpunten zijn van The Dark Sky Association, een internationale organisatie die streeft naar de terugkeer van een donkere sterrenhemel. Iets wat we heden ten dage in onze contreien toch sterk moeten missen.

“Er zijn een aantal vaste richtlijnen waarmee we rekening houden”, licht Jasper Demeulemeester, productmanager bij Axioma toe. “Het is belangrijk om alleen te verlichten waar het echt nodig is, daarnaast is het verlichtingsniveau ook belangrijk, we willen niet meer licht plaatsen dan nodig, maar voldoende verlichting is wel essentieel naar veiligheid toe”. Vraaggestuurde verlichting biedt een antwoord op deze uitdagingen. “We verlichten op momenten wanneer het nodig is, dus niet doorheen de volledige nacht maar bij valavond en in de ochtend.”